“Aleksandros kliniğe kaldırıldı!” şeklindeki cümle Yunan Cuntası’nın tespit ettiği ve Kıbrıs’ta planladığı operasyonun başladığını ifade eden bir parolaydı.
Bu parolayı taşıyan mesaj, Rum Milli Muhafız Ordusu’na ulaştığında harekete geçilerek Kıbrıs’ta büyük operasyon gerçekleştirilerek, yönetime el konulacak, muhalif olanlar katledilecek ve Enosis (Kıbrıs’ı Yunanistan’a bağlama) gerçekleştirilecekti.
Yunan Cuntası, “Aleksandros kliniğe kaldırıldı” mesajı ile başlatacağı operasyonun zamanı olarak 15 Temmuz 1974 sabah saat 07.30’u seçti.
Yunan Cuntası’nın Kıbrıs’ta operasyon gerçekleştirme kararını alanlardan biri olan General Bonanos, kararın Yunanistan’a davet edilen Rum ordusu subaylarına tebliğ edildiğini şöyle anlatmaktadır:
“ Papadakis, Giorgitsis ve Kombokis büromda toplandılar. Yoannidis daha önce gelmişti. Subaylara çağrılma sebebi konusunda bilgi verdim. Daha sonra Yoannidis kısa bir şekilde ne olacağı ve nasıl planlanması gerektiği konusunda bilgi verdi...”
Yunan Meclisi Kıbrıs Dosyasını İnceleme Komisyonu’nda ise bu husus şöyle ifade edilmekteydi.
“Toplantıda General Bonanos; Papadakis, Giorgitsis ve Kombokis’e, Makarios’un askeri bir darbeyle devrilmesi yolundaki karar hakkında bilgi vererek, darbe kararının hükümet ve askeri liderlik tarafından alındığını söyledi. Buna paralel olarak darbenin gerçekleştirileceği günü, 15 Temmuz 1974, saati de 07.30 olarak tespit etti. Ayrıca darbenin liderliğine Albay Giorgitsis’i, yardımcılığına da Konstantin Kombokis’i getirdi.
Aynı toplantıda, Bonanos tarafından operasyon sırasında kullanılacak parolalar da saptandı.
‘Aleksandros kliniğe kaldırıldı’ parolası, operasyonun başladığını anlatan ifade olarak belirlendi.”
*
“Aleksandros kliniğe kaldırıldı” mesajı planlandığı gibi 15 Temmuz 1974 sabahı RMMO’ya ulaştı.
Parolanın ulaştığı o gün ne olmuştu?
Gelin hep birlikte hatırlayalım:
Lefkoşa’nın Rum Kesimi’nde bomba ve silah sesleri ile birlikte tanklar yürümeye başlamıştı. Kısa sürede Makarios’un sarayı kuşatılarak yoğun bombardımana tabi tutulmuştu. Saray viraneye dönerken, Makarios’un öldüğü ilan edilmişti. Hastaneye, Telekomünikasyon Dairesi’ne, Havaalanı’na, Radyo’ya el konulmuştu.
Saldırıyı gerçekleştiren Yunan Cuntası, yönetimi kanlı bir şekilde ele almıştı. EOKA’cı Nikos Sampson, “cumhurbaşkanı” ilan edilmişti. Bu arada planlandığı gibi muhalif Rumların kıyımı sürdürülüyordu.
Yönetimi ele alan Yunan Ordusu’nun Rum Radyosu’ndan yaptırdığı açıklamalarda özellikle şu mesajlar veriliyordu:
“Makarios öldürülmüştür.
Kardeş kavgasını durdurmak ve düzeni sağlamak için müdahalede bulunulmuştur. Olay bir iç konudur...”
*
“İç konudur” denilen operasyon aslında Yunan Cuntası’nın Kıbrıs’a aktardığı gücü ile kontrolü ele alması ve Kıbrıs’ı ele geçirme emelini gerçekleştirmek için adım atmasıydı.
2 binden fazla Rum’un katledildiği Yunan Cuntası’nın operasyonunda sıra kuşkusuz ki Türklerin katledilmesine gelecekti ve Enosis ilan edilecekti.
Nitekim Makarios, 19 Temmuz günü BM Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmada buna vurgu yaparak şöyle demekteydi.
“Bu (15 Temmuz Yunan operasyonu), Kıbrıs Rumlarının iç meselesi değildir. Kıbrıslı Türkler de olumsuz şekilde etkilenmiştir. Yunan Cuntasının darbesi bir işgaldir ve bunun sonuçlarından bütün Kıbrıs halkı, Türkler ve Rumlar acı çekmektedir.”
Makarios, Kasım 1974’te İtalyan gazeteci Orianna Fallaci’ye Yunanistan’ın 15 Temmuz operasyonunun nedenini şöyle açıklayacaktı:
“Ben onlar için Enosis’in önünde büyük bir engeldim. Onlar Enosis’in gerçekleşmesini istiyorlardı. Belki de, bizim Yunanistan’a ilhak olmamızın kalıcı bir çözüm olacağına inanıyorlardı.”
Yunan Cuntası, “Aleksandros kliniğe kaldırıldı” diyerek Kıbrıs’ı alıp gitmek için 15 Temmuz 1974’te harekete geçti. Ancak arkasından 20 Temmuz geldi ve Kıbrıs’ı alıp gitme girişimi yarım kaldı.