Yapay zeka ve dijital dönüşüm konusunda çalışmaları olan elektrik-elektronik mühendisi Prof. Dr. Hasan Amca, yapay zekadan değil, geride kalmaktan korkmak gerektiğini vurguladı.
Yükseköğretim Planlama, Denetleme, Akreditasyon ve Koordinasyon Kurulu (YÖDAK) Başkan Yardımcısı olan Doğu Akdeniz Üniversitesi'nde uzun yıllar yapay zeka alanında lisansüstü öğrencilere dersler veren Amca, KKTC'nin yapay zeka dönüşüm sürecine dahil olması gerektiğini belirtti ve bu süreçte strateji, altyapı ve veri eksikliklerinin giderilmesinin önemine vurgu yaptı.
Amca, "Yapay zeka bizim dostumuzdur, düşmanımız değil. Onu bir tehdit değil, fırsat olarak görmeliyiz. Hem toplum hem de işletmeler bazında yapay zekayı doğru kullanabilenler gelecekte başarılı olacaklar.” diye konuştu.
-"Yapay zeka dönüşüm süreci başladı, biz de bir parçasıyız"
Hasan Amca, yapay zeka dönüşüm sürecinin tüm dünyada başladığını ve KKTC'nin de bu sürecin bir parçası olması gerektiğini belirtti. Günlük hayatta yapay zekanın kullanım alanlarına dikkat çeken Amca, çevirim içi platformlardaki film önerilerinin, internet alışverişlerinde tavsiyelerin ve sosyal medyada görülen reklamların yapay zeka tarafından sunulduğunu söyledi.
-“Kullanıcı olarak zaten bu dönüşümün içindeyiz, üretici olarak da bu sürece katılmalıyız"
"Yapay zeka, müşteri deneyimlerimiz ve kişisel verilerimiz üzerinde yapılan analizlerle bizim ilgi duyacağımız ürün ve hizmetleri sunuyor. Kullanıcı olarak zaten bu dönüşümün içindeyiz, üretici olarak da bu sürece katılmalıyız" diyen Amca, KKTC'deki üniversitelerde yapay zeka bölümleri ve araştırma merkezleri bulunduğunu hatırlattı.
-"Dijital dönüşümden yapay zeka dönüşümüne geçilmeli"
Hasan Amca, yapay zeka dönüşümünün artık bir zorunluluk olduğunu ifade etti, "Dijital dönüşüm 2018-19'ların konusuydu. Şimdi yapay zeka dönüşümüne odaklanmamız gerekiyor. Kamu kurumları ve işletmelerin bu sürece hızla adapte olması lazım." dedi.
-"Yapay zeka hazırlık endeksi puanımız düşük"
Yapay zeka dönüşümü için toplum ve işletmelerin "yapay zeka hazırlık endeksi" ölçümlerini yapmaları gerektiğini belirten Hasan Amca, bu endeksin strateji, altyapı, veri, yönetişim, yetenek ve kültür başlıklarında değerlendirildiğini ifade etti. Amca, KKTC'deki birçok kurumun bu değerlendirmede 50 puanın altında kaldığını ve bu durumun "hazır değil" anlamına geldiğini kaydetti.
Prof. Dr. Amca bu konuda Cisco'nun, bir kuruluşun yapay zeka hazırlığını çeşitli derecelere ayırdığını anlatarak, bunun "öncüler" (86-100 puan), "kovalayanlar" (61-85 puan), "takipçiler" (31-60 puan) ve "geride kalanlar" (0-30 puan) olarak dört kategoriye ayrıldığını belirtti. Hasan Amca, KKTC'nin şu an "takipçiler" sınıfında bile yer almadığını belirterek, "Bizim en iyi durumda olan kurumlarımız bile 50 puanın altında. Bu da hazır olmadığımız anlamına gelir." dedi.
-"Altyapı en büyük sorun: İnternet hızımız çok yetersiz"
Amca, yapay zeka dönüşümünde internet hızının kritik öneme sahip olduğunu belirterek, KKTC'deki internet hızlarının dünya standartlarının çok gerisinde olduğunu söyledi ve şunları ekledi:
"Dünyada 10 gigabit'e kadar çıkan internet hızları varken, bizde bundan bin kat daha yavaş bir internet bağlantısı var. Bu hızlarla yapay zeka modellerini eğitmek için gereken büyük veri setlerini indirmemiz mümkün değil. 500 milyar kelimelik bir veri setini bugünkü hızlarda indirmek yüzlerce yıl alır."
-"Veriye dayalı kalkınma gerekiyor"
Amca, yapay zekanın başarısının büyük veri, gelişmiş algoritmalar ve yüksek işlem gücü ile mümkün olduğunu belirterek, KKTC'nin veri eksikliğinden dolayı zayıf kaldığını ifade etti. Özellikle Avrupa Birliği'nin 2024 Yapay Zeka Kanunu'nda vurgulanan "verinin tarafsız ve adil olması" gerekliliğine dikkat çeken Amca, KKTC'nin de bu standartlara uygun veri bankaları kurması gerektiğini söyledi.
-"Eğitim programlarıyla dönüşüm başlatılabilir"
Yapay zeka dönüşüm sürecine hazırlanmak isteyen kurumlar için eğitim programlarının önemine değinen Amca, kısa süreli eğitimlerle bu sürecin başlatılabileceğini belirtti; "12 saatlik tadımlık bir eğitim programıyla bile kurumlar yapay zeka hazırlık endekslerini öğrenebilir ve dönüşüm süreçlerini başlatabilirler. Bu konuda danışmanlık yapmaya da hazırım." dedi.
-"Kültürel değişim ve yönetim anlayışı önemli"
Hasan Amca, yapay zeka dönüşümünde kültürel değişimin ve doğru yönetim anlayışının önemine de dikkat çekti. Yapay zekanın riskleri ve kullanım alanları hakkında toplumda farkındalık yaratılması gerektiğini söyleyen Amca, KKTC'nin yapay zeka dönüşüm sürecine hızla adapte olması gerektiğini belirtti.
Prof. Dr. Hasan Amca, KKTC'nin yapay zeka dönüşümünde "geride kalanlar" sınıfında olmaması için stratejik adımlar atılması gerektiğini vurguladı ve "Bu dönüşüm sürecine katılmak zorundayız, aksi takdirde hem bireyler hem de kurumlar olarak geri kalacağız." dedi.
