Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu denetim göreviyle toplandı.
Cumhuriyet Meclisi Başkanı Zorlu Töre başkanlığındaki toplantı saat 12.30'da başladı.
Gündemde, milletvekillerinin güncel konuşmaları ile sözlü ve yazılı sorular bulunuyor.
Toplantının sunuş bölümünde İdari, Kamu ve Sağlık İşleri Komitesi Başkanlığı'nın, Genel Kurul çalışmaları devam ederken, çalışabilmesine olanak sağlaması için yetki verilmesine ilişkin tezkeresi oy birliğiyle kabul edildi. Daha sonra güncel konuşmalara geçildi.
Solyalı
CTP Milletvekili Ürün Solyalı Genel Kuruıl'da “Alım Gücü ve Market Fobisi” konulu güncel konuşma yaptı. TC’deki siyasi partilerin KKTC’de siyasi faaliyette bulunamayacağını ifade eden Solyalı, “Meclis Başkanı’nın da” buna alet olamayacağını kaydetti. Solyalı, seçim faaliyetlerinin neye dayanarak, yapıldığını sorguladı. Solyalı, Meclis Başkanı’nın tarafsız olması gerektiğini belirterek, bu faaliyetler konusunda cevap istedi.
Fakirleşmenin devam ettiğini savunan Solyalı, Türkiye’deki seçimden sonra dövizin durumunun ne olacağının bilinmediğini söyledi. Kıbrıslı Türkleri korumak adına ne yapılacağını soran Solyalı, 26 aydır enflasyonun hep yukarı doğru grafik izlediğini ifade etti.
Alım gücünün artırılmadığı eleştirisinde bulunan Solyalı, 4 kişilik bir ailenin sadece temel gıdaya ulaşmak için 15 bin TL’ye ihtiyacı olduğunu belirtti. “Kürsünün ağlama kürsüsüne döndürülmesinden” vazgeçilmesini isteyen Solyalı, dövizle ilgili önlemin ne olduğunu sordu.
Ayda 100 kişinin çek yasağına girdiğini ifade eden Solyalı, en azından gümrüklerdeki döviz kurunun sabitlenmesini istedi. Market fobisinin tüm kesimlere sirayet ettiğini dile getiren Solyalı, Mal ve Hizmetler Yasası’nda verilen yetkilerin kullanılmasını istedi.
-Amcaoğlu
Ekonomi ve Enerji Bakanı Olgun Amcaoğlu ise Solyalı’ya yanıt verdi. Amcaoğlu, sadece Türkiye’de, KKTC’de değil, dünyada ekonomi anlamında sıkıntı olduğunu ve 3 aylık süreler dışında öngörülerde bulunulamayacağını kaydetti.
Bu sırada CTP Milletvekili Armağan Candan’ın yerinden Amcaoğlu’nun konuşmasına tepki göstermesi üzerine Genel Kurul’da sesler yükseldi.
Bir ya da bir buçuk ay önce Ticaret Odası’nın yaptığı toplantıya işaret eden Amcaoğlu, oradan çıkan tek kararın alım gücünün korunması olduğunu söyledi. Serbest piyasa ekonomisinde kar marjlarını kimsenin düzenlemeyeceğini ifade eden Amcaoğlu, daha önce ‘denetim altına alındı denilen mal grupları’ üzerinde başarıya ulaşılmadığını anlattı. Bakan Amcaoğlu, 24 tane denetim memuruyla bunun yapılamayacağını ifade etti.
Katma Değer Vergisinde yüzde 248 artış olduğunu dile getiren Amcaoğlu, 6 aylık sürelerde hayat pahalılığını uygulayarak, insanların alım gücünün ayakta tutulmaya çalışıldığını söyledi. Ekonomik paketler üzerinde çalışmanın, teşviklerin önemini de belirten Bakan Amcaoğlu, “Çünkü sizin para politikanız yoktur” dedi.
-Solyalı
CTP Milletvekili Ürün Solyalı ise yeniden söz alarak, KDV gelirlerinin, gelirlere bağlı olarak arttığını ifade ederek, “Devlet zenginleşirken, halk neden fakirleşiyor?” diye sordu.
Alım gücünün nasıl koruncağı açıklanmadığını, sadece devletin girdilerinin arttığının söylendiğini belirten Solyalı, “Vahşi kapitalizme halkı yem etmeyin, kar marjını düzenleyin” dedi.
-Şan
Maliye Bakanı Alişan Şan da söz alarak, enflasyonun hep yükseldiğinin söylenmesine karşın enflasyonun yavaş yavaş iyileşmeye doğru gittiğini kaydetti.
Hiç kimsenin sihirbaz olmadığını belirten Şan, 4’lü koalisyon hükümeti döneminde de “papaz krizi” nedeniyle sıkıntı yaşandığını anlattı. Enflasyonda dinginleşmeye doğru gidildiğini ifade eden Bakan Şan, enflasyonun yukarı gittiği söylemini doğru bulmadığını belirtti.
Dolar, Euro ve Sterlin, TL’de mevduatların yükseldiğini rakamlarla dile getiren Şan, ülke çapında fakirleşmenin olduğu söyleminin doğru olmadığını söyledi. Bakan Şan, Merkez Bankası’ndan aldığı verileri paylaştığını ifade etti.
Büyük bir enflasyonla karşı karşıya olunduğu gerçeğine de işaret eden Bakan Şan, hayat pahalılıklarını en azından maaşlara yansıtarak, alım gücünün korunmaya çalışıldığını dile getirdi. Şan, bazı şeylerin düzelebilmesi için zamana ihtiyaç olduğunu söyledi.
Şan’ın konuşması sonrasında CTP Milletvekili Ürün Solyalı’nın, Cumhuriyet Meclisi Başkanı Zorlu Töre’ye yönelttiği soruya Töre’nin cevap vermesini istemesi üzerine, Solyalı ile Töre arasında kısa süreli tartışma yaşandı.
-İncirli
CTP Milletvekili Sıla Usar İncirli ise “Esnaf ve Zanaatkarlar Özelinde Çalışma Yaşamındaki Sorunlar” konulu güncel konuşmasına, Solyalı’nın sorusuna, Töre’nin cevap vereceğine inanç belirterek, başladı.
Bakan Şan’ın iyimser olduğunu dile getiren İncirli, ülkede ne ekonomide ne siyasette dinginlik olmadığını kaydetti. “Para dediğiniz şey buharlaşan bir şey değil, yer değiştirir” diyen İncirli, kendilerinin eleştirisinin yer değiştirmesi üzerinde olduğunu söyledi. Paranın ülkede sadece yer değiştirdiğini ifade eden İncirli, rakamların nerede biriktiği ve nerede eksildiğinin değerlendirilmesi gerektiğini belirtti.
Ülkede emek piyasasında sıkıntılar yaşandığını dile getiren İncirli, özel sektörde, sektörel bazlı bir maaş düzenlemesi olmadığı eleştirisinde bulunarak, ucuz iş gücüne yönelim olduğunu söyledi.
Ucuz iş gücünün emek sömürüsünü ve insan kaçakçılığını da getirdiğini ifade eden İncirli, iş gücü açısından dışa bağımlı duruma gelindiğini söyledi. Sıla Usar İncirli, iş bilen insan bulma konusunda zorluk yaşandığını belirtti. Yerli işletmelerin aile işletmeleri olduğunu kaydeden İncirli, toplumun özelde iş gücüne katılımının desteklenmesi gerektiğini ifade etti. Mesleki eğitimin de desteklenmesinin önemini belirten İncirli, atölyelerde eksiklikler olduğunu anlattı.
İşletmelerin sigorta desteğinin neden kesildiğini sorgulayan İncirli, darboğazdan dolayı işletmelerin buna ihtiyacı olduğunu söyledi. 6 Şubat’tan sonra kurulan Dayanışma Platformu’na değinen İncirli, 265 tane konteynerın ülkede üretilerek, deprem nedeniyle evsiz kalan insanlar için İskenduran’a yerleştirildiğini belirtti. İncirli, devletin yapmayı taahhüt ettiği 500 konteynırın durumunun ise ne olduğunu sordu.
-Şan
Maliye Bakanı Alişan Şan ise İncirli’ye yanıt verdi. İncirli’ye dikkat çektiği konular için teşekkür eden Şan, iş gücü bulma noktasında en önemli noktanın eğitim olduğunu belirtti.
Eğitim sisteminin öğrencilerin esas becerilerinin ne olduğunu ortaya çıkarması gerektiğini ifade eden Bakan Şan, meslek liseleri için 88 Milyon TL kaynak ayrıldığını açıkladı.
Çalışma Bakanlığı’nın, Müteahhitler Birliği ile yürüttüğü bir çalışma olduğunu dile getiren Bakan Şan, ağır vasıta eğitimi yapılması için projeye imza atıldığını söyledi. Bakan Şan, 2023 bütçesi hazırlanırken, Taner Akcan Eğitim Merkezi’ne ayrılan bütçenin yetersiz kaldığının düşünüldüğünü ve bu bütçede artışa giderek, katkı yapıldığını kaydetti.
Meslek edindirmek için kurslar düzenlenmeye başlandığına da işaret eden Maliye Bakanı Şan, iş gücü alanlarında yeteri kadar elemanların yetiştirilemediği için, dışarıdan iş gücüne ihtiyaç duyulduğunu belirtti.
Sigorta desteği uygulamasının pandemi dönemiyle başladığına değinen Bakan Şan, 2023 yılında da katkıları azaltarak, devam ettirmek düşüncesinde iken depremle karşı karşıya kalındığını işaret etti. Şan, ihtiyaçlı olan sektörlere gereken katkılar için çalışmaların yapıldığını belirtti.
-Akpınar
DP Girne Milletvekili Serhat Akpınar, “Güncellenmesi Gereken Yasalar ve Güncel Siyasi Gelişmeler” konulu güncel konuşma yaptı.
Çok fazla güncellenmesi gereken yasa olduğunu belirten Akpınar, KKTC yükseköğretiminin dünyaya açılabilmesi için ve ülkenin "nefes borusu" olan üniversitelerin gelişim süreçlerinde uluslararası düzeyde rekabet edebilir bir yapıya ulaşabilmesi için önemli gördüğü yeni madde düzenlemelerini gerekçeleriyle sunduğunu kaydetti. Akpınar, mevcut yasayla üniversitelerin gelişimi için yasal zorlukların yaratıldığını dile getirdi.
Daha birçok yasada güncellemeler yapılması için halkın ihtiyacı olan değişik önerilerini Demokrat Parti olarak Genel Kurul’a sunacaklarını ifade eden Akpınar, güncellenecek yasalarla yasal eksikliklerin daha belirgin hale geleceğini belirtti.
Kıbrıs Türk halkının sorunlarının ötelenerek, buraya kadar gelindiğini dile getiren Akpınar, “Geçmişte ertelenen sorunlar bugün karşımızda” dedi. Kıbrıslı Türklerin "çözüm gününü bekleme alışkanlığını" bırakması gerektiğini kaydeden Akpınar, “Kendi sorunlarımızdan ancak kendi çabamızla ve Türkiye Cumhuriyeti’nin desteğiyle başa çıkabiliriz” diye konuştu.
KKTC’nin kendi sermayesini oluşturabilmesi için ekonomik gelişmelere imkan sağlayacak yasal değişikliklerin hem hükümet hem de muhalefet kanadından gelmesinin önemini belirten Akpınar, sendikalarla, hükümeti karşı karşıya getirmenin ülke insanına ancak zarar vereceğini söyledi.
-Küçük
UBP Girne Milletvekili Hasan Küçük, “Elektrikli Araçların Ekonomiye Etkisi ve Emlak Sektöründeki Gelişmeler” konulu güncel konuşma yaptı.
Ekonomi temelli bir siyasetin önemini belirten Küçük, “üst akıl” derken farklılıklarla ortak çözüm üretilmesinin önemini vurguladı. Türkiye Cumhuriyeti’nde üretilen yerli otomobil Togg’un planlamanın sonucu olduğunu ifade eden Küçük, üretim için eğitimin öne çıktığını kaydetti.
Geçen yıl scooter araçlarla ilgili yasa önerisinin Genel Kurul’dan geçtiğini anımsatan Hasan Küçük, bu izin verilirken, bazı şeylerin gözden kaçırıldığını belirtti. Küçük yaşta çocukların yollarda olduğunu ve scooterlerin kontrolsüz kullanıldığını dile getiren Hasan Küçük, beklenmedik kazalar yaşandığını söyledi. Küçük, konuyla ilgili yasanın tekrar ele alınması ve yaş sınırlamasının getirilmesi için çağrı yaptı.
Elektrikli araçlarla ilgili bir yasa tasarısının hazırlandığını ifade eden Küçük, bu yasa tasarısının kısa bir süre sonra gündeme geleceğini ve çok önemli olduğunu kaydetti. Elektrikli araçların dünyada 2030 yılı itibarı ile yüzde 30’lara çıkacağını dile getiren Küçük, ülkede bir üniversitenin kendi imkanlarıyla bunu başardığına dikkat çekerek, eğitim ekonomisinin altını çizdi. Küçük, ekonominin sürdürülebilirliği açısından dünyadaki dijital ekonominin ülkeye uyarlanmasının önemli olduğunu belirtti.