Vatandaş verdiği hizmete göre farklı farklı tanımlanır. Vatandaş üreticidir, demek ki vatandaş üretimiyle tanımlanabilir. Vatandaş tüketicidir,alış veriş yapar...Mal satın alır,hizmet satın alır , Ancak vatandaşa asalak diyemezsiniz.Çünkü mal veya hizmet satın alırken devletine vergi de öder.Devletin gelir havuzuna katkıda bulunur.
Dahası satın alırken alıcı devlet hazinesine akacak vergilerin düzeyine katkıda bulunur....  Devleti ayakta tutandır vatandaş o halde. Emeği ile,üretimi ile,tüketimi ile..... Sırası geldiğinde vatan borcu adına askere gider... Vatan kurtarıcısı namıyla yaşamını tehlikeye atar,sadece kendine ait sandığı bedenini,ruhunu düşman adı verilen karşıt güçlere siper eder...
Ölürse ona şehit derler...Nutuklarda mazhar olur övgülere..  Sakat kalırsa sızlana sızlana ölünceye kadar sakatlığının azabını çeker. Gazi ise ...boş ver ....Ya ara ara ödüllenir devletçe, ya da unutulur gider..  Askerlik hatıratlarına baka baka içini çeker...
Ama vatandaş bu ...böyle de aldığının karşılığını öder... Dua edelim ki kanlarını döke döke...Tatlı canlarını vere vere Demokrasi nimetini koparıp  aldı tutsak vatandaşlar aristokratların elinden...
Yoksa yaptığı vatani ve vatandaşlık görevlerini yapacaktı bedavaya...Eziyet çekerek... Dahası işkence ile...Veya kırbaç altında kürek çekerek.. Böylesine vatandaşlığı asırlarca sürdürdü zavallı tutsaklığı kaderinden atamayan insanlar... 
Üstelik esaret denen kural bir miras olarak girer insan bedenine ve ruhuna... Esirse baban,esarete mahkumsun arkadaş...Esir gibi yaşamaya mecbursun sen...Kaderinin gereği böyle.. Ve ta 17.,18. Yüzyıllara kadar köle insan rolünü yaşamaya mecbur edildi insan..Acımasızca.. Üstelik soydaşları tarafından.. Ta ki aklın çağı baskın çıktı sonunda...Akıl egemen oldu topluma...
Kaçakçılığın kötü tecellisi kast sistemi dağıldı aklın egemenliği ile.. Eşitlik,özgürlük,adalet idealleri kuvveden fiile geçerek Demokrasi bir hak oldu insana. Ama demokrasi bir hak olduğu halde hep istismara uğradı demokrasiyi sözde oyuncağı gibi kullananlarca.Ne yaparsın akıllanmıyor insan kolayca...
Bu istismarcılar seçimden seçime demokrat kesilirler... SANDIK DEMOKRASİSİ denir buna..
Dört,beş yıl koltuklarda şovlarını yaparken dalga geçerler vatandaşla. Ama seçim zamanı yine seçim hünerlerini kullanıp vatandaşı oyuna getirirlerse... 
İşte o zaman demokrasi ideali de kalkar ortadan. Ve öyle bir zaman gelir ki totaliter rejimler bile gelir gündeme... Vay be...Yazık oldu süleyman efendiye...